Phân tích khổ thơ đầu và khổ thơ hai bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương

Bài thơ Viếng lăng Bác thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ Viễn Phương và của mọi người đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng Bác.

Phân tích khổ thơ đầu/ Cảm xúc của nhà thơ trước khung cảnh bên ngoài lăng Bác

Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác

Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát

Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam

Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

Cảm xúc của nhà thơ trước khung cảnh bên ngoài lăng Bác

• Khổ thơ là tiếng lòng của người con từ chiến trường miền Nam, sau bao năm mong mỏi giờ được ra viếng Bác.

• Câu thơ đầu tiên như một lời thông báo giản dị mà chứa đựng biết bao tình cảm thân thương

• Cách xưng hô “Con” – “Bác”: vừa tình cảm, vừa gần gũi thân thiết, thành kính, như người con đi xa lâu ngày về gặp lại người cha già.

• Từ “thăm” thay cho từ “viếng”: cách nói làm vợi bớt nỗi đau

• Ba câu thơ tiếp

• Câu thơ đầu hiện lên với hàng tre – hình ảnh tả thực – đây là hàng tre trồng xung quanh lăng Bác, cũng là hàng tren quen thuộc của người dân VN

• Tre còn là hình ảnh ẩn dụ cho người dân VN với bao phẩm chất tốt đẹp: kiên cường, bề bỉ, hiên ngang bất khuất

• Câu cảm thán Ôi: xúc động,, bồi hồi của nhà thơ

• Thành ngữ “Bão táp mưa sa” và cụm từ “đứng thẳng hàng”: người VN hiên ngang bất khuất trước mọi thử thách

Khổ thơ thứ hai/ Cảm xúc chân thành và lòng kính yêu Bác vô hạn khi tác giả hòa cùng dòng người vào lăng viếng Bác

Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng

Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ

Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân

Cảm xúc chân thành và lòng kính yêu Bác vô hạn khi tác giả hòa cùng dòng người vào lăng viếng Bác 

• Bốn câu thơ là hai cặp câu có sự sóng đối của một hình ảnh thực và một hình ảnh ẩn dụ.

• Trong hai câu thơ đầu, mặt trời mang nghĩa thực là mặt trời thiên nhiên, soi sáng cho vũ trụ, đem lại sự sống cho muôn loài, mặt trời còn mang nghĩa ẩn dụ là Bác Hồ, Bác Hồ đem đến ánh sáng đạo đức, trí tuệ, ánh sáng cách mạng.

• Hình ảnh mặt trời gợi sự liên tưởng đến Bác Hồ vĩ đại. Đặt mặt trời Bác Hồ sóng đôi và trường tồn cùng mặt trời thiên nhiên là sáng tạo độc đáo của nhà thơ

• Mặt trời thiên nhiên được nhân hóa với hành động “đi” và “nhìn thấy”

• Mặt trời thiên nhiên – một thiên thể kì vĩ của vũ trụ nhưng hàng ngày chiêm ngưỡng và thán phụ mặt trời Bác Hồ “trong lăng rất đỏ”

• Chi tiết đặc tả “rất đỏ” gợi trái tim đầy nhiệt huyết vì Tổ Quốc, vì nhân dân

-> Ca ngợi sự vĩ đại, bất tử của Bác; sự tôn kính, ngưỡng mộ, tự hào, biết ơn đối với Bác

• Trong hai câu thơ tiếp, tác giả vô cùng xúc động:

• Điệp từ “ngày ngày”: nhân dân không nguôi nhớ về Bác

• “Dòng người đi trong thương nhớ”: không gian tràn ngập nỗi nhớ thương và kéo dài đến vô tận

• “Dòng người’ được ví như “tràng hoa” là cách nói ẩn dụ độc đáo; so sáng ý nghĩa “tràng hoa” không phải “vòng hoa”: mỗi người dân là một bông hoa đẹp, kết thành tràng hoa của sự vinh quang, lòng biết ơn

• “bảy mươi chín mùa xuân” vừa là hình ảnh ẩn dụ vừa là hình ảnh hoán dụ: không chỉ nói đến tuổi của Bác, mà bảy mươi chín mùa xuân còn để nói về những ngày xuân đẹp đẽ mà Bác đem lại cho người dân Việt Nam

• Nhịp thơ chậm rãi, không ngắt nhịp, lặp lại từ ngữ và cấu trúc cùng dấu chấm lửng: không khí thiêng liêng, thành kính, gợi tả bước đi chầm chậm của dòng người vào viếng Bác