Để làm nên một văn bản, người tạo lập văn bản cần phải lần lượt thực hiện các bước: định hướng chính xác; tìm ý và sắp xếp ý để có bố cục rành mạch và hợp lý; diễn đạt các ý đã ghi trong bố cụ thành văn bản có tính mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau; kiểm tra văn bản vừa tạo lập đã đạt yêu cầu chưa.
Các bước tạo lập văn bản
Câu 1 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Tạo lập văn bản – viết thư
Người ta có nhu cầu tạo lập văn bản (viết thư) khi muốn trao đổi thông tin, tình cảm, suy nghĩ,… với người khác.
Câu 2 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Bốn vấn đề cần đảm bảo khi tạo lập văn bản
Cả bốn vấn đề đều không thể bỏ qua : Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết về cái gì? Viết như thế nào?
Câu 3 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Các bước để tạo lập văn bản
Sau khi xác định bốn vấn đề đó cần phải :
– Tìm ý và sắp xếp ý tạo bố cục.
– Viết thành văn bản hoàn chỉnh.
– Kiểm tra.
Câu 4 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Các bước tạo lập văn bản
Sau khi có ý và dàn bài cần phải viết thành văn.
Việc viết thành văn cần có đủ các yêu cầu đã đưa.
Câu 5 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Kiểm tra sau khi tạo lập văn bản
Văn bản cũng cần được kiểm tra sau khi hoàn thành. Việc kiểm tra cần dựa theo những tiêu chuẩn cụ thể : kiểm tra về nội dung, logic, cách diễn đạt, cách dùng từ, đặt câu, viết đoạn, chuyển ý, …
Luyện tập
Câu 1 (SGK Ngữ văn 7, trang 46): Trả lời câu hỏi
Các văn bản của em nên có đầy đủ các yêu cầu, nội dung của một quá trình tạo lập văn bản.
Câu 2 (SGK Ngữ văn 7, trang 46): Trả lời câu hỏi
a. Nếu bạn chỉ báo cáo thành tích học tập không thôi thì chưa đủ, mà phải từ thực tế học tập của bạn rút ra những kinh nghiệm để giúp bạn khác.
b. Bạn luôn hướng về thầy cô cưng con (em) là chưa xác định đúng đối tượng giao tiếp. Mục đích của bạn báo cáo là viết cho bạn học sinh chứ không phải cho thầy cô, cho nên phải hướng về các bạn học sinh, xưng tôi với các bạn mới hợp lí.
Câu 3 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Trả lời câu hỏi
a. Dàn bài ấy không nhất thiết phải viết thành những câu trọn vẹn, liên kết mà chỉ cần ngắn gọn, đủ ý.
b.
– Để phân biệt mục lớn mục nhỏ thì cần phải nhìn các ý trong tổng thể, dùng các hệ thống kí hiệu quy ước chặt chẽ.
– Để biết các mục ấy đã đầy đủ và sắp xếp hợp lí chưa, ta cần phải hiểu rõ vấn đề mình viết, nhìn khái quát – cụ thể.
Câu 4 (SGK Ngữ văn 7, trang 45): Thay mặt En-ri-cô viết nột bức thư cho bố nói lên sự ân hận khi đã thiếu lễ độ với mẹ
a. Định hướng văn bản:
– Văn bản viết cho bố
– Viết để nói về sự ân hận của mình
– Viết để xin lỗi bố tha lỗi.
– Viết dưới dạng văn bản, một bức thư.
b. Tìm ý, sắp xếp ý:
– Cảm xúc khi đọc thư bố.
– Sự ân hận về lỗi lầm của mình.
– Hành động cụ thể để sữa chữa lỗi lầm.
Quá trình tạo lập văn bản là một trong những kiến thức quan trọng trong chương trình Ngữ văn 7. Series 5 phút soạn bài Ngữ văn 7 được biên soạn dựa theo Để học tốt Ngữ văn lớp 7 tập 1, tập 2, bám sát sách giáo khoa và chuẩn kiến thức kỹ năng cơ bản nhất.
