Hệ thống câu hỏi ôn tập truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu – có đáp án gợi ý

Nói đến Nguyễn Minh Châu là người ta nghĩ đến con người đi tiên phong trong đổi mới tư tưởng và nghệ thuật sau năm 1975. Bến quê là một trong những truyện ngắn nhất của Nguyễn Minh Châu, thông qua nhân vật Nhĩ, tác giả đã gửi gắm những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời con người. Điều đó chỉ có khi một người đã đi gần trọn cuộc đời mình, ở cái tuổi “tri thiên mệnh”, người ta mới nhìn lại và vượt qua mọi ham hố, danh vọng, ảo tưởng để thấu đạt những giá trị đích thực, giản dị và bền vững của cuộc sống.

Câu hỏi 1. Giới thiệu những nét chính về tác giả Nguyễn Minh Châu và truyện ngắn Bến quê.

– Nguyễn Minh Châu (1930 – 1989), quê huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông nhập ngũ năm 1950, sau trở thành nhà văn. Ông là một trong những cây bút văn xuôi tiêu biểu của văn học thời kì chống Mĩ. Sau năm 1975, đất nước bước sang một thời kì mới, văn học cũng phải chuyển mình để đáp ứng nhu cầu đổi mới. Nguyễn Minh Châu đã có nhiều tìm tòi đổi mới về tư tưởng và nghệ thuật. Ông được đánh giá “thuộc số những nhà văn mở đường tinh anh và tài hoa nhất của văn học ta hiện nay” (Nguyên Ngọc).

– Tác phẩm chính:

+ Truyện ngắn: Những vùng trời khác nhau (tập truyện, 1970), Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (tập truyện, 1983), Chiếc thuyền ngoài xa (tập truyện, 1987),…

+ Tiểu thuyết: Cửa sông (1967), Dấu chân người lính (1972), Miền cháy (1977), Những người đi từ trong rừng ra (1982).

+ Tiểu luận phê bình: Trang giấy trước đèn (1994),…

Ông đã nhận được nhiều giải thưởng trong đó có giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật năm 2000.

– Truyện ngắn Bến quê viết trước bốn năm nhà văn qua đời, in trong tập truyện cùng tên (1985). Qua cảnh ngộ và tâm trạng nhân vật Nhĩ, truyện Bến quê gửi gắm những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về cuộc đời, con người, thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương.

Bến quê là một trong số những truyện mang tính chất luận đề của Nguyễn Minh Châu. Ngòi bút nhà văn hướng vào đời sống thế sự nhân sinh hàng ngày với những chi tiết sinh hoạt đời thường, có khi nhỏ nhặt để phát hiện những chiều sâu của đời sống với bao quy luật và nghịch lí, để khẳng định giá trị thẩm mĩ của cái đời thường, tìm kiếm hạnh phúc và khẳng định nhân cách. Loại truyện này biểu thị sự đổi mới trong cách nhìn và quan niệm của nhà văn về tính chân thực của văn học, nhằm đưa văn học thoát khỏi tình trạng minh họa, tô vẽ, hời hợt, sáo rỗng để đi sâu khám phá hành trình của cuộc sống và co người với bao ngổn ngang, bộn bề cũng như đi vào ngõ ngách, góc khuất của tâm hồn, tâm trạng, tâm tư, tình cảm của con người. Song nhà văn không để nhân vật là chiếc loa phát ngôn cho luận đề đổi mới ấy, mà nó thấm vào những trăn trở, nghĩ suy, những trải nghiệm của nhân vật, từ đó luận đề được bộc lộ một cách tự nhiên mà sâu sắc.

Câu hỏi 2. Tóm tắt tác phẩm Bến quê của Nguyễn Minh Châu khoảng 12 – 15 dòng.

Bến quê – một trong những truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Minh Châu. Truyện viết về nhân vật Nhĩ, người đã đi khắp mọi nơi trên trái đất, cuối đời lại bị cột chặt trên chiếc giường vì căn bệnh hiểm nghèo. Vào một buổi sáng đầu thu, Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên bên kia bãi bồi con sông cũng như những ngày cuối cuộc đời. Anh mới nhận ra sự vất vả tảo tần và sự chăm sóc ân cần, tình yêu thương và đức hi sinh thầm lặng của người vợ đối với mình. Anh khao khát được đặt chân một lần lên cái bãi bên kia sông nhưng không thể. Anh nhờ đứa con trai thay mình thực hiện ước mơ ấy nhưng cậu lại sa vào đám chơi phá cờ thế bên đường. Khi con đò sắp chạm mũi vào bờ đất bên này, Nhĩ thu hết tàn lực đu mình ra ngoài cửa sổ, giơ cánh tay gầy cuộc khoát khoat như muốn ra hiệu chon con: đi đi đừng có vòng vèo, chùng chình như thế kẻo để lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.

Câu hỏi 3. Vì sao nhà văn lấy nhan đề cho tác phẩm Bến quê?

Nhà văn đặt tên cho đứa con tinh thần của mình là Bến quê, vừa có ý nghĩa cụ thể vừa có ý nghĩa biểu tượng. Nói đến bến quê, người ta nghĩ đến bến – thuyền. Nơi neo đậu, đi về của những con thuyền, con đò, đồng thời cũng khiến người ta liên tưởng tới cái bến đỗ, bến đợi của đời người, đó chính là gia đình, quê hương, dù có đi bốn phương trời cũng không thể quên quê hương, cội nguồn. Nhĩ – nhân vật chính – từng đi khắp mọi nơi trên trái đất nhưng cuối đời mắc trọng bệnh, anh vẫn phải trở về bến quê – bến đỗ cuối cùng của đời người. Lúc đó anh mới nhận ra những giá trị đích thực của bến quê: gia đình, vợ con, cảnh đẹp quê hương, tình làng, nghĩa xó – những cái thật gần gũi, bình thường, giản dị mà vững bền, cao quý xiết bao!

Câu hỏi 4. Nêu và phân tích ý nghĩa của tình huống trong truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu.

– Tình huống  truyện được coi như “thứ nước rửa ảnh mà qua đó các nhân vật nổi hình nổi khối” (Nguyễn Đăng Mạnh). Và nếu coi tình huống truyện là sự kiện có ý nghĩa tạo ra những bước ngoặt trong tư tưởng, tình cảm cuộc đời con người thì Bến quê đã sáng tạo được tình huống như thế.

– Cũng như ở nhiều truyện ngắn thành công khác của mình, Nguyễn Minh Châu đã sáng tạo được một tình huống (còn gọi là tình thế) đặc biệt trong Bến quê để đặt nhân vật vào đó mà soi rọi thế giới bên trong của nhân vật, làm bật lên chủ đề (vấn đề) và tư tưởng của truyện. Đó là tình huống đầy nghịch lí: Nhĩ- nhân vật chính – từng đi khắp mọi nơi trên trái đất, về cuối đời mắc trọng bệnh lại bị cột chặt vào chiếc giường, đến nỗi anh không thể tự mình dịch chuyển được vài mươi phân trên chiếc phản hẹp kê bên cửa sổ. Tất cả mọi hoạt động đều phải nhờ vào sự trợ giúp của người khác, chủ yếu là người vợ (Liên).

Từ tình huống nghịch lí ấy lại dẫn đến một tình huống nghịch lí thứ hai: Khi Nhĩ phát hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của cái bãi bồi bên kia sông, ngay phía trước cửa sổ nhà anh, biết rằng mình không thể và không bao giờ có thể nhưng anh vẫn khát khao được đặt chân lên cái bãi bồi ấy, anh đã nhờ con trai của mình thực hiện cái khát vọng đó. Nhưng rồi cậu ta lại sa vào một đám cờ bên hè phố và có thể làm lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày, khiến anh thu hết tàn lực đu mình ra ngoài cửa sổ, giơ cánh tay khoát khoát như muốn ra hiệu cho con hoặc ai đó đừng vòng vèo, chùng chình mà lỡ mất việc.

– Tác giả đặt nhân vật vào tình huống hiểm nghèo, giữa ranh giới của sự sống và cái chết, nhưng truyện không khai thác theo hướng khát vọng sống và sức sống mãnh liệt của con người như Tình yêu cuộc sống của Giấc Lân-đơn, hay lòng nhân ái, sự hi sinh cao cả trong Chiếc lá cuối cùng của O – Hen-ri, mà soi vào tâm trạng, nghĩ suy và sự chiêm nghiệm của nhân vật để đem đến cho người đọc một nhận thức về cuộc sống: cuộc đời và số phận con người chứa đầy những điều bất thường, những nghịch lí, ngẫu nhiên, những điều vòng vèo, chùng chình, vượt ra ngoài dự định và ước muốn, cả những hiểu biết, toan tính, những lãng quên, vô tình mà phải đến cuối đời có khi ta mới nhận ra được. Nhĩ là người như thế, cuộc đời anh đã đi không thiếu nơi nào trên trái đất (có thể anh là người giữ một vai trò rất quan trọng trong xã hội), nhưng anh lại chưa bao giờ đặt chân lên cái bãi bồi tươi đẹp của quê hương bên kia sông, chưa bao giờ để ý thấy người vợ vất vả, tảo tần hết lòng vì anh và gia đình, một hậu phương vững chắc nơi bến quê để anh có điều kiện xê dịch đó đây khắp bốn phương trời, cho đến mãi cuối đời lâm trọng bệnh, anh mới nhận ra, thấm thía những điều gần gũi, bình dị lại là những điều giá trị và lớn lao, bền vững nhất.

Câu hỏi 5. Cảm nhận của em về nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu.

a. Mở bài. Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm và nhân vật:

– Nhà văn Nguyễn Minh Châu – một trong những cây bút xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại.

– Nói đến Nguyễn Minh Châu là người ta nghĩ đến con người đi tiên phong trong đổi mới tư tưởng và nghệ thuật sau năm 1975. Bến quê là một trong những truyện ngắn nhất của Nguyễn Minh Châu, thông qua nhân vật Nhĩ, tác giả đã gửi gắm những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời con người. Điều đó chỉ có khi một người đã đi gần trọn cuộc đời mình, ở cái tuổi “tri thiên mệnh”, người ta mới nhìn lại và vượt qua mọi ham hố, danh vọng, ảo tưởng để thấu đạt những giá trị đích thực, giản dị và bền vững của cuộc sống.

b. Thân bài. Cần đạt được các nội dung sau:

* Nhĩ và cảnh ngộ

– Cái hay và thành công của Bến quê là Nguyễn Minh Châu đã sáng tạo một tình thế, một cảnh ngộ đặc biệt: Nhĩ – người đã từng đi khắp mọi nơi trên trái đất, không thiếu một xó xỉnh nào thì giờ đây, những năm cuối đời, anh lâm trọng bệnh và bị cột chặt vào một chiếc giường chật hẹp. Bệnh nặng đến nỗi anh không thể xe dịch được vài chục phân trên chiếc phản kê bên cửa sổ mà phải nhờ đến sự trợ giúp của đám trẻ hàng xóm. Đặt nhân vật vào cảnh ngộ hiểm nghèo để từ đó soi rọi vào thế giới tâm tư, nghĩ suy của nhân vật, làm bật lên vấn đề và tư tưởng của cốt truyện.

– Chính trong buổi sáng đẹp trời đầu thu ấy, từ bên của sổ căn gác, Nhĩ đã nhận ra ở vùng đất bãi bồi bên kia sông, nơi bến quê quen thuộc, một vẻ đẹp bình dị nhưng lạ lùng mà anh đã vô tình lãng quên, thờ ơ cả một đời người. Nó đã hiện diện ở đó từ bao giờ mà giờ đây anh như mới gặp lần đầu. Nhìn ngắm vẻ quyến rũ của nó ở điểm mút cuộc đời khiến anh càng thấy thân thiết, gẫn gũi, quý giá biết bao! Những bông hoa bằng lăng thưa thớt cuối mùa như tím thẫm hơn. “Tiết trời đầu thu đem đến cho con sông Hồng một màu đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cùng như cao hơn […]. Những tia nắng sớm từ từ di chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả một vùng phù sa lâu đời ở bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước của sổ của gian gác nhà Nhĩ một thứ màu vàng thau xen với màu xanh non – những màu sắc quen thuộc quá như dathịt, hơi thở của đất màu mỡ”. Ôi! Cái bãi bồi bên kia sông thật gần gặn, quen thuộc mà sao với Nhĩ trước kia và cả bây giờ nó xa lắc xa lơ, chẳng bao giờ đặt chân và không thể đặt chân lên được nữa. Trong nỗi niềm của Nhĩ có gì như ân hận, xót đau, tiếc nuối.

– Cũng trong những ngày ấy, khi bị cột chặt vào không gian chật hẹp của giường bệnh, Nhĩ cũng mới cảm nhận được sự chăm sóc tận tình, hết lòng của vợ con, gia đình. Từng miếng cơm, ngụm nước, từng cử chỉ dịu dàng, tỉ mỉ, ân cần đến lời động viên và bước chân nhẹ nhàng của người vợ trên những bậc cầu thang đã mòn lõm, tất cả đều chu đáo và tinh tế. Có lẽ lúc này đây, Nhĩ mới để ý thấy Liên mặc tấm áo vá, những ngón tay gầy guộc, âu yếm vuốt ve lên vai anh. Anh mới nhận ra tất cả tình yêu thương, sự tảo tần, đức hi sinh thầm lặng của vợ danh cho mình. Anh mới cảm nhận được bến đỗ, bờ vai nơi gia đình, vợ con ấm áp, ân tình biết nhường nào! Anh mới nhận ra bến quê – chốn neo đậu đi về, nơi dựa tinh thần vững chắc để tháng ngày anh bôn tẩu, tìm kiếm những cái gì xa xôi, ảo tưởng… Nhĩ nói với Liên bằng cả lòng biết ơn và niềm ân hận xót xa: “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm… mà em vẫn nín thinh”. Liên đã trả lời: “Có hề sao đâu… miễn là anh sống, luôn có mặt anh, tiếng nói của anh trong gian này…”, dịu dàng và cao đẹp bao nhiêu! Chính cái đức hi sinh thầm lặng của Liên mà Nhĩ đã thức tỉnh: “Tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời xưa”, nó như bãi bồi bên kia sông nằm phơi mình và cứ bồi mãi phù sa cho cây lá xanh tươi, màu mỡ. Thật may mắn “Dòng sông bên lở bên bồi/ Bên lở thì đục, bên bồi thì trong”. Sự thúc ngộ của Nhĩ tuy đã muộn mằn nhưng nó lại là lời sám hối đầy nhân cách, để những ai mải mê rượt đuổi đường đời hãy thức tỉnh và biết yêu thương, trân trọng những gì gần gũi, thân thương nhất.

– Buổi sáng mùa thu ấy, có lẽ là buổi sáng cuối cùng của Nhĩ. Nhĩ khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông để được ngắm nhìn vẻ đẹp quê hương – nơi chôn rau cắt rốn – một lần cuối cùng trước khi trở về với đất mẹ.Để được chuộc lỗi những năm tháng trẻ trung mải mê bôn tẩu đã lãng quên hoặc chẳng bao giờ để ý và hiểu được giá trị bền vững của nó. Thật trớ trêu, khi Nhĩ hiểu ra thì thời gian và khả năng lại trở nên vô vọng. Nhĩ nhờ đứa con trai thay mình làm cái việc tưởng như vô nghĩa ấy, thì nó lại nhận một cách miễn cưỡng và sa vào bàn cờ thế bên hè phố để lỡ mất chuyến đò duy nhất trong ngày. Nhìn nó, anh lại thấy hình bóng của mình ngày xưa, trẻ trung, ham chơi, vô tình, vòng vèo, chùng chình mà để lỡ việc. Nhĩ đã nghiệm ra cái quy luật phổ biến của đời người: “Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Anh không trách con vì nó có thấy gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông đâu? Chỉ có anh, người đã từng trải, đã đặt chân lên khắp thế gian này, mới cảm nhận được sự giàu có, vẻ đẹp và cả những nét tiêu sơ của cái bãi bồi bên kia sông Hồng. “Và cái điều riêng anh khám phá thấy giống như một niềm say mê pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn, lời lẽ không bao giờ giải thích hết”.

– Khi thấy con đò ngang vừa chạm mũi vào bờ đất bên này sông. Nhĩ đã thu hết tàn lực để đi nốt nửa vòng trái đất. Nhĩ cố đu mình nhô người ra ngoài thu nhặt hết chút sức lực cuối cùng còn sót lại để làm một việc có vẻ kì quặc nhưng với anh dường như là điều vô cùng hệ trọng và khẩn cấp.Anh “giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát khoát, y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”. Hành động này có thể hiểu: anh đang nôn nóng thúc giục cậu con trai hãy mau đi kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày. Hình ảnh này còn mang một ý nghĩa khái quát hơn, đó là ý thức muốn thức tỉnh mọi người về cái vòng vèo, chùng chình, toan tính, hay vô tình, thờ ơ, bở qua những cái gì có thể cho rằng nhỏ nhoi, không quan trọng, mà sa vào những mải mê, cám dỗ của đường đời, quên đi những giá trị đích thực vốn giản dị, gần gũi mà thiêng liêng, cao quý, vững bền.

c. Kết bài. Nhận xét, đánh giá chung về nhân vật và tác phẩm

Nhân vật Nhĩ là nhân vật tư tưởng (môt loại nhân vật nôit bật trong sáng của Nguyễn Minh Châu sau giai đoạn 1975) chuyển tải quan điểm nghệ thuật, những chiêm nghiệm của nhà văn về con người, cuộc đời. Ngòi bút hướng vào đời sống thế sự, nhân sinh, phát hiện chiều sâu của đời sống với bao quy luật và nghịch lí, bởi “cuộc đời vốn đa sự, con người thì đa đoan”. Điều đặc sắc trong Bến quê là ở chỗ: triết lí của truyện và những chiêm nghiệm thâm trầm, sâu sắc mang ý nghĩa tổng kết một đời người được bộc lộ qua thế giới tâm trạng của nhân vật Nhĩ một cách tinh tế, tự nhiên và hợp lí, không biến nhân vật thành cái loa phát ngôn cho một lớp người hay cho chính tác giả. Điều đó chỉ có được ở một nhà văn thực sự trăn trở, thấu hiểu lẽ đời, tình đời, không chỉ sống nhiều mà còn có năng lực nghiệm sinh sâu sắc.

Câu hỏi 6. Nêu và nhận xét nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn Bến quê.

Bài tập này yêu cầu nêu và nhận xét những đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Bến quê. Cần đạt được những nội dung sau:

– Truyện kết hợp giữa tự sự, trữ tình và tính triết lí.

– Tạo dựng những tình huống đặc biệt, nghịch lí để nhân vật chiêm nghiệm ra cái triết lí nhân sinh – đời người.

– Xây dựng và miêu tả tâm lí, tâm trạng nhân vật sâu sắc, tinh tế.

– Xây dựng nhiều hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng, có sức chứa lớn về cảm xúc, tư tưởng. Hầu hết những hình ảnh trong truyện đều mang hai nghĩa: nghĩa thực và nghĩa biểu tượng. Hai lớp nghĩa này gắn bó, thống nhất, khiến cho các hình ảnh không bị mất đi giá trị tạo hình và sức gợi cảm. Ý nghãi biểu tượng được gợi ra từ hình ảnh thực và được đặt trong hệ quy chiếu của chủ để tác phẩm. Chẳng hạn:

+ Hình ảnh bến quê (ngay ở nhan đề tác phẩm) gợi ra từ hình ảnh thực: thuyền – bến, nơi neo đậu, đi – về của những con thuyền, con đò khái quát thành nghĩa biểu tượng nơi bến đỗ của đời người, chốn đi về, nơi nương dựa của mỗi người, đó chính là gia đình, quê hương…

+ Hình ảnh của bãi bồi bên kia sông, hàng năm vẫn bồi đắp phù sa màu mỡ nuôi cây lá xanh tươi. Hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng: vẻ đẹp của cuộc sống quê hương, những cái thật gần gũi, bình dị, quen thuộc. Bãi bồi cũng như đức hi sinh thầm lặng của Liên suốt đời bồi đắp, chăm chút cho chồng con. Và thật trớ trêu: dòng sông bên lở, bên bồi. Nhĩ vô tình quên lãng thì Liên lại là người bồi đắp.

+ Những bông hoa bằng lăng cuối mùa màu sắc như đậm hơn, một màu tím thẫm như bóng tối. Đâu phải là những màu sắc tươi tắn mà dấu hiệu của sự tàn phai, tiêu biến. Cái tàn lụi đó bỗng trở nên gấp gáp, nhẫn tâm khi nó gắn với tâm trạng và cảnh ngộ của Nhĩ. Còn nữa, tiếng những tảng đất lở bên này sông, khi cơn lũ đầu nguồn đã dồn về, đổ ụp vào giấc ngủ của Nhĩ lúc gần sáng, gợi ra sự sống của Nhĩ đang bị thời gian khoét dần đi, lở lói, xót xa…

+ Hình ảnh đứa con trai của Nhĩ sa vào đám chơi cờ thế bên lề đường gợi ra điều mà Nhĩ gọi là chùng chình, vòng vèo, thờ ơ, làng tránh, hay toan tính mà trên đường đời người ta khó tránh khỏi.

+ Hình ảnh Nhĩ cố đu người, nhoai ra khỏi khung cửa sổ giơ cánh tay gầy guộc khoát khoát cũng mang ý nghĩa khái quát (như đã phân tích ở trên).

Câu hỏi 7. Em hiểu gì về nội dung triết lí của truyện Bến quê được gửi gắm trong đoạn văn sau:

“Không khéo thì thằng con trai anh lại trễ mất chuyến đò trong ngày, Nhĩ nghĩ một cách buồn bã, con người ta trên đường đời thật khó tránh được những điều vòng vèo hoặc chùng chình, vả lại nó đã thấy cái gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông đâu? Họa chăng chỉ có anh mới từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia, cả những nét tiêu sơ, và cái điều riêng anh khám phá thấy giống như một niềm say mê pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn, lời lẽ không boa giờ giải thích hết”.

– Cuộc sống và số phận con người chứa đầy những điều bất thường, nghịch lí ngẫu nhiên, vượt qua ngoài dự định, ước muốn, cả những hiểu biết, toan tính của mỗi con người.

– Cuộc đời con người thường khó tránh những đièu vòng vèo, chùng chình, do dự nhất là khi còn trẻ. Những cái gì giản dị, gần gũi, thân quen có khi coi thường, thờ ơ, hoặc chẳng nhận thấy những giá trị đích thực, lớn lao của nó. Chỉ đến khi ở vào cảnh ngộ khác thường nào đó, hoặc những năm cuối đời đã trải nghiệm với cuộc sống: thăng trầm, vinh nhục, ngọt bùi, đắng cay… người ta mới nhận ra. Nó thật kì diệu, lớn lao và bền vững. Giống như Nhĩ – người đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ, nay trở về bị cột chặt trên chiếc giường bệnh này, anh mới thấy hết sự giàu có, vẻ đẹp và cả nét tiêu sơ của cái bãi bồi bên kia sông, và anh muốn một lần đặt chân lên đó nhưng đã quá muộn… Niềm say mê pha lẫn nỗi ân hận, đau đớn, tiếc nuối… mà không lời lẽ nào có thể giãi bày hết.

Câu hỏi 8. Ở đoạn kết truyện, tác giả đã tập trung miêu tả hình ảnh và cử chỉ của nhân vật Nhĩ với một vẻ khác thường. Hãy giải thích ý nghĩa của các chi tiết đó.

Tham khảo phần cuối bài tập 5 để làm bài.

-dehoctot.edu.vn-