Bằng nghệ thuật trần thuật đặc sắc và tình huống truyện hấp dẫn, truyện ngắn Làng của nhà văn Kim Lân đã khắc hoạ những phẩm chất tốt đẹp của ông Hai như cần cù lao động, chất phác, yêu quê hương đất nước… tiêu biểu cho bản chất cao quý, trong sáng của người dân cày Việt Nam.
Câu hỏi 1. Cho đoạn trích sau trong tác phẩm Làng của nhà văn Kim Lân và trả lời câu hỏi
“Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây…”, cái câu nói của người đàn bà tản cư hôm trước lại dội lên trong tâm trí ông.
Hay là quay về làng?…
Vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức ông lão phản đối ngay. Về làm gì ở cái làng ấy nữa. Chúng nó theo Tây cả rồi. Về làng tức là bỏ kháng chiến, bỏ cụ Hồ…
Nước mắt ông lão giàn ra. Về làng tức là chịu quay lại làm nô lệ cho thằng Tây(…)
Ông Hai nghĩ rợn cả người. Cả cuộc đời đen tối, lầm than cũ nổi lên trong ý nghĩ ông. Ông không thể về cái làng ấy được nữa. Về bây giờ ra ông chịu mất hết à? Không thể được! Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù.”
a) Đoạn trích trên thuộc tác phầm nào, của tác giả nào? Ghi rõ thời gian sáng tác tác phẩm.
b) Nêu tinh huống truyện cơ bản của tác phẩm trên.
c) Câu “Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây..” là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp?
d) Có bạn cho rằng đoạn trích trên đã sử dụng chủ yếu hình thức ngôn ngữ độc thoại, lại cso bạn cho rằng đó là đọc thoại nội tâm. Ý kiến của em thế nao?
Gợi ý đáp án
a) Đoạn trích đó nằm trong truyện Làng của nhà văn Kim Lân, truyện được viết năm 1948, thời kì đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
b) Truyện Làng đươc xây dựng dựa trên tình huống gay cấn để làm bộc lộ sâu sắc tình cảm yêu làng, yêu nước cảu nhân vật ông Hai. Tình huống ấy là cái tin làng ông theo giặc lập tể mà chính ông nghe được từ những người tản cư dưới xuôi lên.
c) Câu nói đó là lời dẫn trực tiếp.
d) Đoạn văn trích này chủ yếu dùng ngôn ngữ độc thoại nội tam, đó là những lời nói bên trong của nhân vật, không nói ra thành tiếng.
Câu hỏi 2. Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật ông Hai trong tác phẩm Làng của nhà văn Kim Lân kể từ khi nghe tin làng mình theo giặc.
Gợi ý đáp án
Phân tích diễn biến tâm trạng của ông Hai, kể từ khi nghe được tin làng mình theo giặc.
– Ông Hai yêu làng quê của mình bằng một tình yêu rất đặc biệt, ông thường hãnh diện khoe về làng.
– Ông bất ngờ nghe tin làng Việt gian theo Tây khi ở nơi tản cư. Cái tin ấy khiến ông sững sờ đau đớn như chết đứng.
Từ lúc ấy, trong ông Hai chỉ còn cái tin dữ kia xâm chiếm, nó thành một nỗi ám ảnh day dứt, nặng nề, thành sự sợ hãi thường xuyên trong ông cùng với nỗi đau xót, tủi hổ. Suốt mấy ngày sau, ông Hai không dám đi đâu, chỉ quang quẩn ở nhà, nghe ngóng binh tình.
– Trong ông Hai diễn ra một cuộc xung đột nội tâm và ông đã dứt khoát chọn theo cách của mình: “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”, tình yêu nước đã lớn rộng hơn, bao trùm lên tình yêu làng. Nhưng ông Hai không dễ gạt bỏ tình cảm với làng, vì thế mà càng đau xót, tủi hổ.
– Ông Hai còn bị dồn đến tình thế bế tắc, tuyệt vọng khi bà chủ nhà muốn đuổi gia đình ông đi. Mặc dù không biết đi đâu, ông Hai vẫn quyết không về làng.
– Trong tâm trạng đó, ông Hai chỉ còn biết trút bầu tâm sự với đứa con nhỏ ngây thơ. Cuộc trò chuyện đó cho thấy tấm lòng gắn bó sâu xa, bền chặt của ông Hai với làng quê, với cách mạng, với kháng chiến.
– Cái tin đồn thất thiệt ấy được cải chính, ông Hai như được sống lại. Ông lại sung sướng, hoan hỉ chạy đu khoe với hết mọi người tin vui đó.
– Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của Kim Lân sâu sắc, tinh tế.
Câu hỏi 3. Vì sao khi xây dựng hình tượng nhân vật chính luôn hương về làng Chợ Dầu nhưng Kim Lân lại đặt tên truyện là “Làng” mà không phải là “Làng Chợ Dầu” chẳng hạn?
Gợi ý đáp án
Đặt tên truyện là Làng – một danh từ chung chứ không phải “Làng Chợ Dầu” – một danh từ riêng để tạo ý nghĩa khái quát cho tác phẩm. Nhà văn muốn nói đến mọi người làng trên đất nước và tình yêu làng của mọi người dân trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược. Nhan đề Làng đã nhấn mạnh được chủ đề của tác phẩm và gây ấn tượng đậm nét trong người đọc.
Câu hỏi 4. Phân tích đoạn trích sau để thấy nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại đặc sắc của Kim Lân trong tác phẩm Làng, nghệ thuật đó giúp gì cho việc thể hiện nội tâm nhân vật?
– Thế nhà con ở đâu?
– Nhà ta ở làng chợ Dầu
– Thế con có thích về làng chợ Dầu không?
Thằng bé nép đầu vào ngực bố trả lời khe khẽ.
– Có
– Ông lão ôm khít thằng bé vào long, một lúc lâu ông lại hỏi:
– À, thầy hỏi con nhé. Thế con ủng hộ ai?
Thằng bé giơ tay lên, mạnh bào và rành rọt:
– Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm!
Nước mắt ông lão giàn ra, chảy ròng ròng trên hai má.
Ông nói thủ thỉ:
– Ừ đúng rồi, ủng hộ cụ Hồ con nhỉ?
Gợi ý đáp án
Ngôn ngữ đối thoại ở đoạn này rất sinh động, góp phần bộc lộ tâm trạng và tính cách nhân vật. Ngôn ngữ đối thoại mà mang tính chất độc thoại, như lời tự giãi bày, tự minh oan. Ông Hai nói với con những câu mà đã biết chắc câu trả lời. Những câu hỏi ấy cũng mang bao nhiêu nỗi nhớ, bao bộn bề, giằng xé trong lòng ông. Rất yêu làng, nhớ làng, muốn về làng, nhưng tình cảm với kháng chiến còn cao hơn. Đau buồn tưởng làng theo giặc nhưng bố con ông Hai một lòng thành kính theo Cụ Hồ, theo kháng chiến. Cả hai tình cảm ấy đều mãnh liệt nhưng thống nhất trong tình yêu nước, tinh thần kháng chiến. Đó cũng là nét mới trong tư tưởng, tình cảm của ông Hai – người nông dân trong thời đại cách mạng và kháng chiến.
-dehoctot.edu.vn-
